JarosławGórczyński

Dziś podczas posiedzenia Komitetu Sterującego Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Miasta Północy, czyli partnerskiego porozumienia 17 gmin północnej części województwa, podjęte zostały dwie uchwały.

Jednomyślnie przegłosowano uchwałę, w sprawie przyjęcia wspólnego stanowiska Komitetu Sterującego Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Miasta Północy w związku z nieuwzględnieniem w ramach Kontraktu Programowego dla Województwa Świętokrzyskiego na lata 2021 – 2027 projektów związanych z realizacją strategii terytorialnej Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Miasta Północy.

Wszyscy prezydenci, burmistrzowie i wójtowie uznali, za niezrozumiały dotychczasowy podział środków finansowych, który nie objął gmin zrzeszonych w MOF’ie.

Pełne stanowisko, wyrażone jest w uzasadnieniu do uchwały:

Stanowisko Komitetu Sterującego Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych
Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Miasta Północy

My, sygnatariusze Porozumienia w sprawie programowania oraz wdrażania Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Miasta Północy, zawartego 7 września 2021 roku, jako przedstawiciele i reprezentanci 17 gmin północnej części województwa świętokrzyskiego, wyrażamy kategoryczną dezaprobatę dla działań samorządu Województwa Świętokrzyskiego w związku z pominięciem członków Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Miasta Północy podczas planowania i zarazem umieszczenia projektów realizujących strategię terytorialną naszego obszaru w ramach Kontraktu Programowego.

Miejski Obszar Funkcjonalny Miasta Północy jest największym obszarem strategicznej interwencji w województwie świętokrzyskim, co stanowi niewątpliwie silną reprezentację w kontekście stanowienia o przyszłości regionu świętokrzyskiego, jak również ubiegania się o zewnętrzne źródła finansowania zadań planowanych do ujęcia w opracowywanej strategii terytorialnej, zarówno unijne jak i krajowe. Miejski Obszar Funkcjonalny Miasta Północy to 4 miasta rdzeniowe – Ostrowiec Świętokrzyski, Starachowice, Skarżysko-Kamienna i Końskie wraz z ich obszarami funkcjonalnymi, tj. 13 gminami ościennymi, które zajmują obszar ponad 16,7% powierzchni województwa świętokrzyskiego, zamieszkiwany przez blisko 323 tys. ludności.

W myśl zapisów Strategii Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego 2030+, przyjętej uchwałą przez Sejmik Województwa Świętokrzyskiego dnia 29 marca 2021 r. oraz zgodnie z treścią zaktualizowanego projektu Programu Regionalnego Fundusze Europejskie dla Świętokrzyskiego 2021-2027, przyjętego uchwałą Zarządu Województwa Świętokrzyskiego dnia 19 stycznia 2022 r., obszary miast tracących funkcje społeczno – gospodarcze, tj. Ostrowca Świętokrzyskiego, Skarżyska-Kamiennej, Starachowic oraz Końskich cechują się niekorzystnymi wskaźnikami demograficznymi, zachodzi tam najszybsza w skali regionu depopulacja, a procesy starzenia się społeczności są najbardziej zaawansowane. Pomimo problemów gospodarczych, których wyrazem jest stosunkowo wysoki poziom bezrobocia, miasta te należą obok Kielc, które wydają się w ramach Kontraktu Programowego ponownie faworyzowane, do najważniejszych ośrodków przedsiębiorczości w regionie. Problemy gospodarcze tych miast mają także odzwierciedlenie w niższej niż przeciętna w województwie dynamice dochodów samorządów lokalnych. Duże znaczenie dla zrównoważonego rozwoju województw mają zatem ośrodki położone w jego północnej części – Ostrowiec Świętokrzyski, Skarżysko-Kamienna, Starachowice oraz Końskie, które łączy wspólna historia związana z rozwojem Centralnego Okręgu Przemysłowego.

Jak już wcześniej wspomniano i co wynika z powyższych dokumentów strategicznych, miasta te cechuje szczególnie niekorzystna sytuacja demograficzna, wysoki poziom bezrobocia i niska dynamika dochodów samorządów. Przedmiotowe podejście do zrównoważonego rozwoju oraz troska o tego typu miasta wraz z ich obszarami funkcjonalnymi ma również swoje odzwierciedlenie w polityce regionalnej państwa oraz podstawowym dokumencie strategicznym rządu jakim jest Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2030.
W przedmiotowym dokumencie przewidziano rozwój naszego kraju jako społecznie i terytorialnie zrównoważonego, dzięki któremu efektywnie będą rozwijane oraz wykorzystywane miejscowe zasoby i potencjały wszystkich regionów ze szczególnym uwzględnieniem miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze, do których należą powyżej wymienione miasta, które wymagają szybkiego wsparcia finansowego, pozwalającego zatrzymać ich dotychczasową degradację zarówno na płaszczyźnie społecznej jak i gospodarczej. Celem takiego modelu, zgodnie z polityką państwa, jest wspomaganie w szczególności obszarów, które nie mogą w pełni rozwinąć swojego potencjału rozwojowego, bo utraciły swoje funkcje społeczno-gospodarcze, co zostało odzwierciedlone w: Celu głównym 1 – Zwiększenie spójności rozwoju kraju w wymiarze społecznym, gospodarczym, środowiskowym i przestrzennym; Celu szczegółowym 1.2 – Zwiększenie wykorzystania potencjału rozwojowego miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Dokument w jasny sposób pokazuje cele, jakimi powinna się kierować polityka regionalna oraz działania
i zadania, jakie do ich osiągnięcia powinien podjąć m.in samorząd wojewódzki, uczestniczący w realizacji tej polityki w perspektywie roku 2030, w tym z uwzględnieniem przedsięwzięć takich miast i ich obszarów funkcjonalnych, które powinny znaleźć się w zapisach Kontraktu Programowego.

Kierując się zapisami powyższych dokumentów strategicznych, zarówno krajowych jak i regionalnych, odpowiedzialnym rozwojem naszego regionu, uwzględniając aktualne uwarunkowania i wyzwania rozwojowe, które wynikają z procesów demograficznych, globalizacji oraz nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej, identyfikując zarówno cele polityki regionalnej i działania, jakie dla ich osiągnięcia powinien podjąć samorząd województwa świętokrzyskiego, my, sygnatariusze Porozumienia Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Miasta Północy uważamy, iż obligatoryjnie należy uwzględnić problemy oraz przedsięwzięcia związane z realizacją strategii terytorialnej Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Miasta Północy w ostatecznym kształcie Kontraktu Programowego, jak również podczas wszelkich konsultacji samorządu województwa w zakresie przedsięwzięć, które wiążą się z miastami rdzeniowymi Miast Północy i ich obszarów funkcjonalnych.

Obejmujący 38, według Zarządu Województwa, kluczowych inwestycji do realizacji na terenie naszego województwa Kontrakt Programowy, nie zawiera żadnego zadania planowanego do realizacji przez członków Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Miasta Północy. Jest to zatem zaprzeczenie i brak kontynuacji oraz komplementarności względem dotychczasowej, przyjętej aktami wyższego rzędu, polityki państwa i samorządu. Strategia Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego 2030+ wskazuje bowiem, że ważnym elementem polityki regionu jest zaprogramowanie rozwoju regionalnych Obszarów Strategicznej Interwencji, a projekt szlaku turystyki postindustrialnej, którego celem jest wytyczenie szlaku przebiegającego przez północną cześć województwa od Maleńca po Krzemionki, jako jeden z wielu do ujęcia w Strategii Terytorialnej Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Miasta Północy, został w tym dokumencie wskazany jako przedsięwzięcie strategiczne. Ponadto w aktualnym projekcie Programu Regionalnego Fundusze Europejskie dla Świętokrzyskiego 2021-2027 wskazano na konieczność pozakonkursowego wsparcia Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Miasta Północy, a działające w ramach tego obszaru samorządy aktywnie zachęcane były do planowania wspólnych, strategicznych
i komplementarnych projektów, co zaowocowało m.in., współpracą z Regionalną Organizacją Turystyczną celem podjęcia wspólnych prac nad projektem związanym z budową północnej trasy rowerowej szlakiem zabytków techniki Staropolskiego Okręgu Przemysłowego.

Mając na uwadze dotychczas odbyte rozmowy z samorządem województwa świętokrzyskiego oraz sygnalizowane potrzeby infrastrukturalne, a także faworyzowanie niektórych podmiotów poprzez nadmierny, naszym zdaniem, przydział środków będący kontynuacją polityki ukierunkowanej na wsparcie największego ośrodku wzrostu – sprzecznej z postulowaną polityką rządu, nadal doświadczamy marginalizowania naszych postulatów dotyczących polityki regionalnej i podziału środków finansowych przeznaczonych na inwestycje w ramach Kontraktu Programowego, jak również samej alokacji środków w ramach projektu Programu Regionalnego Fundusze Europejskie dla Świętokrzyskiego 2021-2027 dla priorytetów przeznaczonych dla Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Miasta Północy. Dlatego też, jako reprezentanci ponad 25% ludności województwa świętokrzyskiego, wyrażamy swoje zaniepokojenie oraz wspólne stanowisko, stanowiące załącznik do uchwały Komitetu Sterującego Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Miasta Północy.